Aalbes
Aalbes
Beschrijving
Familie: Grossulariaceae (Ribesfamilie)
Bladverliezende, winterharde struik. Bloeit in april met kleine onopvallende witte/groene bloemen. Hoogte tot 1,5 meter hoog, soms 2 m. De aalbessen zijn éénhuizig waarbij mannelijke en vrouwelijke bloemen op dezelfde plant voorkomen.
Één struik is dus voldoende om bessen te kunnen oogsten. De plant wordt bestoven door insecten. De bessen zijn zoetzuur van smaak. De witte en roze aalbessen zijn zoeter dan de rode aalbessen.
Bij de aalbessen is een indeling te maken in vroeg, middel en laat. Zo is de aalbes Jonkheer van Tets een van de vroegste in onze collectie. Zo half juni kunnen dan meestal wel de eerste aalbessen van deze struik geoogst worden. De bessen komen aan 2- en 3 jarige takken.
Blad is handlobbig met vijf lobben.
Zet de aalbes bij voorkeur op een zonnige plek. De aalbes kan ook een plek in de halfschaduw staan, al is de oogst dan wat minder.
Iedere grondsoort voldoet, als deze luchtig en vochtvasthoudend is. Mijn ervaring is dat de aalbessen het ook prima doen op zware kleigrond.
De aalbessen kunnen in de winter en in de zomer gesnoeid worden. De wintersnoei is gericht op de groei en de zomersnoei is gericht om ruimte en lucht in de struik te krijgen zodat de bessen goed rijp kunnen worden.
Vermeerderen van aalbessen kan door middel van stekken of door het maken van aflegger. Aalbessen zijn makkelijk te stekken. Een stek geeft echter pas na 3 tot 4 jaar vruchten. Gebruik om te stekken de toppen van eenjarige takken. Neem ongeveer een stek van 20 tot 30 cm lang. Steek dit in luchtige grond. Op internet staan verschillende momenten van wat de beste stektijd is. Die periode varieert van september tot begin van het voorjaar. Zelf stek ik aan het begin van het voorjaar. Meestal kom ik in die periode er pas aan toe om de aalbessen te snoeien en daarmee te stekken. Het overgrote deel van de stekken die ik dan neem, slaan ook aan.
Het kan voorkomen dat aalbessen in mei worden kaalgevreten. Dat doen de larven van de gele en zwarte bessenbladwesp. Deze larven lijken op rupsjes en kunnen een struik in een korte periode kaalvreten. Het is dan ook verstandig om in mei de struiken regelmatig te bekijken en eventuele larven te verwijderen.
Vogels vinden de aalbessen ook lekker, zeker de rode. De roze of witte zijn minder gevoelig voor vogelvraat. De vogels zien deze minder goed.
De aalbes is inheems in Nederland.
Wortelgoed is weer leverbaar vanaf november.
Collectie
Hieronder de aalbes rassen die wij in onze collectie hebben.
De planten zijn opgenomen in alfabetische volgorde van de Nederlandse naam.
Planten die beschikbaar zijn staan op de homepage en zijn op deze pagina te herkennen doordat er een prijs bijstaat.
A
Aalbes Aili
Ribes Rubrum ‘Aili’
Aalbes Albatros
Ribes Rubrum ‘Albatros’
Witte aalbes. Rijp eind juni. Witte tot lichtgele bessen. Zachtzure smaak. Opbrengst matig. Gemiddeld vroege tot late bloei. Matige groeier.
Redelijk resistent tegen meeldauw. Wel enigszins vatbaar voor bladvlekken.
Is een kruising van Red Lake en Fay’s Prolific. Rond de jaren ’70 in de handel gekomen onder de naam Witte van Huisman en is uitgevonden door L. Huisman.
Aalbes Augustus
Ribes Rubrum ‘Augustus’
Rode aalbessen. Zeer laat ras, augustus. Vrij grote bessen
B
Aalbes Blanka
Ribes Rubrum ‘Blanka’
Soms ook ‘Bianca’ genoemd.
Witte aalbes. Rijpt midden juli. Lange trossen met vrij dikke (grote) zoete bessen. Smaak aromatisch en een beetje wrang.
C
Aalbes Cassa
Ribes Rubrum ‘Cassa’
Rode aalbes
Aalbes Cherry
Ribes Rubrum ‘Cherry’
Rode aalbessen. In juli rijp. Zeer grote kersenrode vruchten met een lichtzure smaak
Is een soort aalbes wat ook wel kersenbes wordt genoemd. Kersenbessen vormen een aparte soort onder de aalbessen. De mooie, grote tafelvruchten waren vroeger erg populair, maar vandaag zijn er nog maar enkele variëteiten over.
F
Aalbes Fays fruchtbare
Ribes Rubrum ‘Fays fruchtbare’
Rode aalbes. Begin juli rijp. Grote, volrode vruchten met een dunne schil en een mildzure smaak. De tros is lang en dicht.
De rijpheid is opvallend: begin juli zijn de bessen rijp. Als de bessen aan de struik blijven, worden de bessen weer groter. Eind juli zijn alle vruchten groot, zowel de bovenste als de onderste aan een tros. De kleur is dan ook mooi donkerrood.
Elke bes heeft een diameter van 1 cm.
Een vroege variëteit uit 1868 uit de VS.
G
Aalbes Gloire de Sablons
Ribes Rubrum ‘Gloire de Sablons’
Roze aalbes. Rijpt eerste helft juli. Grote zoete bessen. Mild zuur. Bessen zijn geurig en aromatisch. Uit 1867.
H
Aalbes Herreweyer
Ribes Rubrum ‘Herreweyer’
Roze aalbes. Rijpt midden juli. Dikke bessen aan grote trossen.
Aalbes Heros
Ribes Rubrum ‘Heros’
Rode aalbes. Eind juni rijp. De trossen zijn lang, de rode bessen groot en gemakkelijk te plukken. Zeer goede smaak.
De naam Heros is samengesteld uit de eerste letters van de kweker, H. Rosenthal uit Rötha, vlakbij Leipzig. Het is een zaailing van de Laxtons’ Perfection variëteit. Is sinds 1927 op de markt.
Aalbes Heinemanns Rote Spätlese
Ribes Rubrum ‘Heinemanns Rote Spätlese’
Rode aalbes. Rijpt tweede helft juli. Lange trossen met middelgrote bessen.
Aalbes Houghton Castle
Ribes Rubrum ‘Houghton Castle’
Rode aalbes. Middelgrote trossen en middelgrote donkere bessen. De bessen zijn donkerrood van kleur en sterk aromatisch.
De trossen staan zo dicht op elkaar dat ze over elkaar heen vallen. De takken buigen naar beneden door de belasting.
Resistent tegen meeldauwaantasting. Oud ras, Overvolle hangende variëteit.
Houghton Caste komt oorspronkelijk uit Engeland en werd rond 1820 geïntroduceerd.
Het is een robuuste, zeer vorstbestendige variëteit en één van de eerste variëteiten die resistent was tegen meeldauw.
J
Aalbes Jonkheer van Tets
Ribes Rubrum ‘Jonkheer van Tets’
Rode aalbes. Rijpt vroeg, 2de helft juni/ 1ste helft juli. Tamelijke lange trossen met grote helderrode bessen. Soms wat onregelmatige besgrootte.
Is een wat ouder ras dat zijn waarde nog steeds heeft behouden omdat deze het vroegst rijpt (eind juni/begin juli). Zeer regengevoelig en matig vatbaar voor bladvalziekte.
Aalbes Jules
Ribes Rubrum ‘Jules’
Roze aalbes. Rijpt eerste helft juli. Doorschijnende grote roze gevlekte bessen. Trossen zijn ongeveer 10 cm lag. Zachte smaak, weinig zuur.
Komt oorspronkelijk uit Vlaanderen en werd veredeld door Marc Geens.
Aalbes Junifer
Ribes Rubrum ‘Junifer’
Rode aalbes. Rijpt vroeg, eind juni. Grote trossen en grote bessen. Goed resistent tegen ziekten
Junifer is een zaailing van de Fay’s Prolific. Gevonden bij het Institut national de la recherche agronomique (INRA) in Parijs, in 1967.
K
Aalbes Kaukasische
Ribes Rubrum ‘Kaukasische’
Rode aalbes. Rijpt juli. Echt zoet rood. Bessen zijn middelgroot en hangen aan een groot aantal kleine trossen. Desondanks is de opbrengst niet zo hoog.
Oude variëteit. Er zijn al afbeeldingen te vinden in het tijdschrift “Der Obstgarten” van Rosenthal/Ilsemann uit de jaren 1888 – 1894.
L
Aalbes Laxton’s nr.1
Ribes Rubrum ‘Laxton’s nr.1’
Rode aalbes, Rijpt vroeg. Lichtrode grote bessen die doorschijnend zijn. Lichtzuur. Elke tros heeft tot 30 bessen.
Is een kersenbes omdat ze zulke grote vruchten produceert.
De variëteit werd in 1925 in Engeland gekweekt.
P
Aalbes Pink Champagne
Ribes Rubrum ‘Pink Champagne’
Roze aalbes. Rijp eind juni, begin julie. Roze rode bessen. Minder gevoelig voor meeldauw dan oudere aalbessenrassen.
Aalbes Primus
Ribes Rubrum ‘Primus’
Witte aalbes. Rijpt eind juni. Wat kleinere bessen dan andere witte aalbessen.
R
Aalbes Red Poll
Ribes Rubrum ‘Red Poll’
Rode aalbes. Rijpt midden juli. Wat zoetere bessen dan andere rode aalbessen aan grote trossen.
Aalbes Rode Rebel
Ribes Rubrum ‘Rode Rebel’
Rode aalbes. Rijpt midden juli. Zoetere bessen dan andere rode aalbessen aan grote trossen. Sterk ras.
Aalbes Rode Vierlander
Ribes Rubrum ‘Rode Vierlander’
Rode aalbes. Rijpt in augustus. De rode vruchten zijn zoetzuur en aromatisch. De bessen zijn lang en dicht opeengepakt. Hierdoor zijn de gemakkelijk te oogsten.
Deze struik is een krachtige groeier. Het is een beroemde variëteit uit de fruitteeltregio in de buurt van Hamburg.
Volgens het verhaal over zijn oorsprong werd de plant ontdekt in de dode kroon van een oude boom in Hinterdeich-Kirchwerder. De oudersoorten zijn onbekend, het is een erg mooie toevallige zaailing, die de vinder Julius Buhk gelukkig herkende. Het ras werd vermeerderd en werd erg populair. Sinds 1910 wijdverspreid in Duitsland.
Aalbes Rolan
Ribes Rubrum ‘Rolan’
Rode aalbes. Rijpt middentijds, begin juli. Grote lange tros met grote lichtrode bessen. Lichtzure smaak.
Matig regengevoelig en tamelijk vatbaar voor bladvalziekte.
Aalbes Rondom
Ribes Rubrum ‘Rondom’
Rode aalbes. Rijpt midden juli. Zeer lange trossen met erg grote lichtrode bessen. Grote opbrengst. Zure smaak. Zeer regengevoelig. Weinig tot matig vatbaar voor bladvalziekte.
Uit 1949. De naam ‘Rondom’ is van Nederlandse oorsprong en betekent ‘rondom’, omdat de bessen strak om de hele vruchtsteel zitten.
Aalbes Roodneus
Ribes Rubrum ‘Roodneus’
Rode aalbes. Rijpt eerst helft juli. Grote trossen.
Aalbes Rosasport
Ribes Rubrum ‘Rosasport’
Ook wel Rosalinn genoemd.
Roze aalbes. Rijpt in juli. Lichtroze bessen. Zoete tot zachtzure smaak.
Aalbes Rosetta
Ribes Rubrum ‘Rosetta’
Rode aalbes. Rijpt half juli. Vrij zuur. Zeer productief. Laatbloeiend.
Aalbes Rotet
Ribes Rubrum ‘Rotet’
Rode aalbes. Rijpt vanaf midden juli. Dieprode bes, die kan lang blijvenhangen. Niet regengevoelig en weinig gevoelig voor bladvalziekte.
Aalbes Rovada
Ribes Rubrum ‘Rovada’
Rode aalbes. Rijpt midden juli. Grote trossen met dikke bessen. Regengevoelig op droge grond. Zure smaak.
S
Aalbes Stanza
Ribes Rubrum ‘Stanza’
Rode aalbes. Rijpt half juli. Grote trossen met dikke bessen.
Aalbes Süße Rehfeld
Ribes Rubrum ‘Süße Rehfeld’
Rode aalbes. Opvallend lichtrode bessen. Zoet en heerlijk sappig. De bessen hangen losjes aan de plant. Het is de zustersoort van de donkerbloedrode Elisabeth. Hoogstwaarschijnlijk ook een geselecteerde zaailing met speciale eigenschappen die het bewaren waard zijn.
De struik groeit meer spreidend dan hoog.
T
Aalbes Tatran
Ribes Rubrum ‘Tatran’
Rode aalbes. Rijpt half juli. Dikke bessen.
Aalbes Telake
Ribes Rubrum ‘Telake’
Rode aalbes. Rijpt midden juli. Middelgrote bessen.
Aalbes Traubenwunder
Ribes Rubrum ‘Traubenwunder’
Rode aalbes. Rijpt eind juni. Zoetzuur van smaak.
V
Aalbes Versaillaise rouge
Ribes Rubrum ‘Versaillaise rouge’
Rode aalbes. Dieprode bessen met een dunne schil. Mild zuur. Behoort ook tot de groep van de kersenbessen. Werd in 1835 gekweekt in de paleistuinen van Versailles (Frankrijk).
Aalbes Viktoria
Ribes Rubrum ‘Viktoria’
Witte aalbes. Rijpt half juli. Dikke wat zurige bessen.
W
Aalbes Werdavia
Ribes Rubrum ‘Werdavia’
Witte aalbes. Rijpt eerste helft juli. Trossen met dikke bessen.
Aalbes Weiße Versailler
Ribes Rubrum ‘Weiße Versailler’ (wit)
Ook wel Versaillaise Blanche of Witte van Versaille genoemd
Witte aalbes. Rijpt begin juli.
Aalbes Witte Hollander
Ribes Rubrum ‘Witte Hollander’
Witte aalbes. Rijpt eerste helft juli. Grootste opbrengt van alle witte aalbessen.
Aalbes Witte Parel
Ribes Rubrum ‘Witte Parel’
Witte aalbes. Rijpt eerste helft van juli. Middelgrote trossen. De bessen zijn kleiner dan bij andere witte aalbessen. Goede smaak. Oud ras.
Aalbes Witte van Juterbog
Ribes Rubrum ‘Witte van Juterbog’
Witte aalbes. Rijpt midden juli. Middelgrote bes, wordt wat roze bij volle rijpheid.